Psikoloji Psikolojik Hastalıklar

Depresyon ve Bipolar Bozukluk

Bipolar depresyonla bağlantılı hastalıklardandır. Bu hastalık öncelerde manik depresif bozukluk olarakta adlandırılmaktaydı. Bipolar terimi ise bir kişinin duygu durumunda yaşadığı aşırı yükselmeler ve düşüşleri ifade eder. İnsanlar hayatları boyunca inişler-çıkışlar yaşarlar ve bu son derece normaldir. Ama burada bahsettiğimiz durum tamamen farklıdır. Kişi depresyon döneminde ağır depresyon gösteren kişilerin belirtilerini gösterir ve depresyon dönemlerini mani dönemleri takip eder. Mani dönemi ise taşkınlık ve gerçeklik dışı iyimserlik ile karakterize edilebilir.  Mani döneminde aşırı enerjik hissetmek, iyimserlik ve kendine aşırı güven duygusu görülür.  Şuan bunun kulağınıza çokta kötü gelmediğini söylüyor, iyi bir dönem olduğunu ve bu dönem içerisinde çok verimli olabileceğinizi düşünüyor olabilirsiniz. Bu düşüncelerinizde hipomani olarakta adlandırılan mainin orta seviyeleri için haklı olabilirsiniz.  Evet çok fazla enerjik olup fazla uykuya ihtiyacınız olmadığında daha verimli olabilirsiniz. Bu kişiler kendilerini çok iyi hissederler ve bazı şeylerin yanlış olduğunu kabul etmeyebilirler. Mani dönemi devam eder ve derecesi artarsa şuana kadar saydığımız her şey uçlarda yaşanmaya başlar, kişiler sonuçlarını düşünmeden hareket etmeye ve kararlar vermeye başlarlar.

Örneğin: Kredi kartı limitlerini bir günde doldurup, gerçekçi olmayan bir işe giriştikleri için tüm yatırımlarını kaybedebilirler. Aynı zamanda umursamaz davranışlarda göstermeye başlarlar. Çok hızlı araba kullanmak ya da riskli ilişkiler gibi.

Mani döneminin başlarında görülen yaratıcı düşünme başlangıçta çok işlerine yarasada bu fikirler zaman içinde yanılsamalara, kendini büyük görme duygusuna ve gerçek dışı fikirlere dönüşür.

Depresyon döneminde her şey sanki yavaşlamış gibi hissedilirken mani döneminde her şey aşırı derecede hızlanmıştır. Uyumazlar, kalp atışları çok hızlıdır. Düşünceler zihinlerinde adeta yarışır. Mani dönemi sonunda ise hasta çöküşe geçer ve ağır depresyon kendini göstermeye başlar. Her hipomani atakları tam mani ataklarına dönüşmeyebilir. Dönüştükleri duruma “Tip I” dönüşmedikleri durma “Tip II” bipolar bozukluk denir.

Şimdi bir görselden inceleyelim.

Siyah olan çizgi normal bir insanın duygu durumuna işaret etmektedir. Ali normal bir duygu durumuna sahip bir kişidir ve duygu durumu zaman zaman pozitifken zaman zaman ise negatif olmaktadır.

Örnek verecek olursak; Ali Psikoloji dersinden 100 alıyor ve bunu öğrendiğinde mutlu oluyor. Duygu durum grafiği pozitif yönde yükselişe geçiyor. Zamanla 100 aldığını unutuyor ve duygu durumu normal çizgiye doğru yaklaşıyor. Alinin istatistik sınavı kötü geçiyor ve duygu durumu birden grafikte de görüldüğü gibi negatif yöne düşüyor. İstatistikten 30 aldığını öğrenen Ali’nin duygu durumu artık grafikte negatif yöndedir. Ancak zamanla Ali bir sonraki sınavda yüksek alacağına inanarak duygu durumunu pozitif yönde arttırıyor. Düşük aldığı istatistikten geçtiğinde ise yine duygu durumu pozitif yönde yükselişe geçiyor. Normal ruh hali ortalama çizgi etrafında seyrediyor.

Yeşil çizgi maniyi işaret ederken mavi çizgi ise depresyonu işaret etmektedir.

Depresif kişilerin duygu durumları bir süre normal seviyelerde dolaşsada ruh halleri zaman zaman inanılmaz dalışlar yaparak beklenenin çok daha altına iner, çok negatif hale gelir. Bipolar kişileri inceleyecek olursak;

Tip 1 Bipolar kişiler başlangıçta normal seyirde olsalar dahi zaman zaman depresif zaman zaman ise mani dönemleri yaşarlar. Tip 2 Bipoların izlediği seyir ise hemen hemen aynıdır. Bu kişilerde normal seyirde başlayıp depresyon dönemlerini takip eden hipomani dönemleri geçirirler. Hipomani normal pozitif ruh halinden ya da Ali’nin pozif ruh halinden daha yüksek, Tip 1 Bipolar pozitif ruh halinden daha düşük olduğunu söyleyebiliriz. Bu arada yukarıda ki grafiklerin ölçeksiz grafikler olduklarını hatırlatmakta fayda var. Bir kişinin ruh halinin ne kadar pozitif ne kadar negatif olduğunu tam olarak gösteremeyiz. Ama bence bu kişilerin ruh hallerini anlamak için son derece yararlı grafikler oldu.

 

Yazar hakkında

Mehmet Enes YALÇIN

Selamlar ben Enes. Eğitim ve sosyal hizmetler alanındaki gelişmeleri takip etmeye ve gelişmeleri sizlerle paylaşmaya çalışıyorum.
*Medipol Üniversitesi SBF- Sosyal Hizmet
*Medipol Üniversitesi EF - Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik

e-posta: [email protected]

Bu konuya yorum yaz

M.E.Y Tüm hakları saklıdır...
sayaç